“Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ con cá bống sông Trà kho tiêu”
Cá Bống sông Trà là một trong “Tứ đại đặc sản” được kết vần thành điệu: “Chim mía Xuân Phổ, kẹo gương Thu Xà, cá bống sông Trà, mạch nha Mộ Đức”.
So với các đặc sản còn lại, món cá bống sông Trà được nhiều người thích nhất bởi sự đặc biệt và hương vị riêng của nó.
Ở Quảng Ngãi, hầu như dòng sông nào cũng đều có cá Bống. Tuy nhiên, cá Bống ở dòng sông Trà mà đặc trưng là con cá bống cát sống ở giữa sông là ngon nhất. Bởi lẻ, nước sông Trà trong xanh, con cá bống lủi dưới cát trắng nên thịt dai, thơm, mình thon cỡ ngón tay út.
Sông Trà Khúc – Nguồn: Internet
Trong năm, không phải lúc nào cũng đánh bắt được cá Bống sông Trà, mà rộ nhất, nhiều nhất, ngon nhất là khoảng tháng tư, tháng năm âm lịch – lúc này cá nhiều trứng, mập nung núc.
Đánh bắt cá Bống trên dòng sông Trà bằng ống tre – Nguồn: Internet
Từ con cá Bồng sông Tra, người dân xứ Quảng có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như nấu canh chua, kho quẹt, kho tiêu…mỗi món ăn lại mang trong mình một hương vị riêng, đặc trưng riêng làm nên “chất riêng” của nó, nhưng ngon nhất có lẽ chỉ có món cá Bống kho tiêu.
Cá Bống sông Trà – Nguồn: Internet
Để có được món cá Bống kho tiêu chính hiệu, tiêu chí đầu tiên là cá phải còn sống. Mua cá về, việc đầu tiên là cho cá vào rổ để “xóa nhớt, bớt tanh và sạch vẩy”.
Muốn kho cá ngon, sau khi rửa sạch, để thật ráo, tiếp tục ướp gia vị như đường, nước mắm nguyên chất, tiêu bột ngọt, một ít dầu phi tỏi, hành…và phải để cho thấm tất cả mọi thứ khoảng 20 phút trước khi kho. Hơn hết, bí quyết để có được món ăn đậm đà hương vị quê hương này thì phải dùng các đặc sản xứ Quảng như nước mắm Kỳ Tân, đường trắng An Thới, tỏi Lý Sơn, tiêu rừng vừa thơm vừa cay.
Cá Bống sông Trà kho tiêu – Nguồn: Internet
Nghe đơn giản nhưng phải biết cách kho nếu không cá sẽ nát hết.
Con cá bống được kho quéo lại, thịt săn chắc, không cứng, không mềm. Và kho cá ngon nhất vẫn là kho bằng cái trách đất, sanh đất, niêu đất… bất cứ thứ gì bằng đất nung để các hương vị được chất thổ dẫn truyền, quyện vào nhau tạo ra một hương thơm quyến rũ.
Thêm vài trái ớt hiểm để nồi cá thêm bắt mắt, kho cá nhà sau hương thơm đã lan ra ngoài ngõ ngào ngạt. Món cá bống kho tiêu ăn với cơm trắng, thêm dĩa rau muống luộc chấm với nước cá kho – đơn giản vậy mà ngon hết ý. Hoặc chỉ cá bống kho tiêu ăn với cháo trắng, toát mồ hôi cũng đã rồi. Ăn phải con cá bống có đùm trứng vàng thì lại thêm vị béo bùi thật tuyệt. Có vậy nên người Quảng Ngãi cải biên: “Anh đi anh nhớ quê nhà. Nhớ con cá bống sông Trà kho tiêu”.
Nguồn: Internet
Ngày nay, cá bống sông Trà kho tiêu đã được chế biến thành thực phẩm đóng hộp, rất tiện lợi cho du khách muốn mua về làm quà. Có dịp về vùng Quảng Ngãi, đừng quên thưởng thức cá bống sông Trà kho tiêu.
